एकाइ २: जीवनोपयोगी सिपका रूपमा डिजिटल सिपहरू तथा सामान्य अनुसन्धान सिपहरू (Jivanopyogi Sipka Rupma Digital Sipharu Tatha Samanya Anusandhan Sipharu)
पाठ ३: अध्ययन प्रस्तावनाको संरचना (Adhyayan Prastavanako Sanrachna)
यस पाठमा हामी अध्ययन प्रस्तावनाको संरचना (Adhyayan Prastavanako Sanrachna) बारे विस्तृत रूपमा सिक्नेछौँ। कुनै पनि अनुसन्धान कार्य सुरु गर्नुअघि त्यसको व्यवस्थित योजना बनाउनु आवश्यक हुन्छ, जसलाई अध्ययन प्रस्तावना भनिन्छ। यो पाठले तपाईंलाई एक सफल अनुसन्धानका लागि आवश्यक पर्ने प्रस्तावनाका मुख्य अंगहरू र तिनको महत्व बुझ्न मद्दत गर्नेछ।
अभ्यासका मुख्य विषयहरू
तलका प्रश्नहरूको अति छोटो उत्तर दिनुहोस्:
(क) अध्ययन प्रस्तावना भनेको के हो?
उत्तर: कुनै निश्चित विषयमा अनुसन्धान वा खोज कार्य कसरी गर्ने भनेर तयार पारिएको व्यवस्थित योजनालाई अध्ययन प्रस्तावना (Research Proposal) भनिन्छ। यसमा सामान्यतया परिचय (Introduction), समस्याको कथन (Statement of the Problem), अध्ययनका उद्देश्यहरू (Objectives), साहित्य पुनरावलोकन (Literature Review), अध्ययन विधि (Methodology), र सन्दर्भ सामग्री (References) जस्ता मुख्य अंगहरू समावेश हुन्छन्। यो प्रस्तावना सम्बन्धित विषय विशेषज्ञको सल्लाह र निर्देशनमा तयार गरिन्छ।
(ख) अध्ययन विधिमा के के कुरा लेख्नुपर्छ?
उत्तर: अध्ययन विधि (Study Methodology) अन्तर्गत अनुसन्धानको प्रकृति अनुसार गुणात्मक (Qualitative) र परिमाणात्मक (Quantitative) विधिहरू प्रयोग गरिन्छ। तथ्याङ्क सङ्कलनका लागि प्राथमिक (Primary) र द्वितीय (Secondary) दुवै स्रोतहरूको प्रयोग गरिन्छ। प्राथमिक स्रोतमा सर्वेक्षण (Survey), अन्तर्वार्ता (Interview), क्षेत्र भ्रमण (Field Visit), र अवलोकन (Observation) पर्दछन् भने द्वितीय स्रोतमा पुस्तक, पत्रपत्रिका, इन्टरनेट, जनगणनाका रिपोर्टहरू आदि पर्दछन्।
(ग) यस अध्ययन प्रस्तावनामा उल्लिखित द्वितीय तथ्याङ्क सङ्कलनका स्रोतहरू कुन कुन हुन्?
उत्तर: यस अध्ययन प्रस्तावनामा उल्लिखित द्वितीय तथ्याङ्क (Secondary Data) सङ्कलनका स्रोतहरूमा इन्टरनेट, पुस्तकालयमा उपलब्ध पुस्तकहरू, प्रकाशित पत्रपत्रिकाहरू, सरकारी तथा गैर-सरकारी संस्थाहरूका रिपोर्टहरू, र अन्य सम्बन्धित लेख तथा अनुसन्धानहरू पर्दछन्।
अर्को पाठ:
यो पनि पढ्नुहोस्
कुनै प्रश्न वा सुझाव छ भने, हामीलाई सम्पर्क गर्नुहोस्।
Contact Usथप जानकारीका लागि:
How to Write a Research Proposal (External Resource)